Кембрижийн түүх

Наяад оны сүүлээр МУИС хэлний оройн сургуультай байв.
Улаанбаатарын нэлээд залуус өдрөөр ажил аа хийгээд оройд гадаад хэл сурахаар хичээллэж гурван жил суралцаад англи, франц, герман ... гэх мэт хэлний боловсролыг өөрийн мэргэжил дээрээ нэмж эзэмшдэг байсан. Энэ үед манай МУИС-ийн багш нарын нэлээд хэсэг гадаад хэл сурч суралцаж байлаа. Би хэлний ангид суралцаж байх үедээ Кембрижийн их сургуулийн талаар хичээл зааж буй багш нараасаа сонсож, очиж сурсан, ажилласан гэх багш нараа биширч явж ээ.  Кембрижийн сургуульд сураагүй ч 1996 онд гэр бүлийнхээ хүнийг дагаж анх Кембриж хотод ирж Их сургууль дээр уулзалтад оролцож коллежуудаар орж,  12 -р зуунд байгуулагдсан сургууль өнөөг хүртэл тасралтгүй ажилласан гэхээр сүрдмээр ч юм шиг биширмээр сайхан сэтгэгдэл төрж, очих дуртай газрын минь нэг болсон. Монголд сургуульд сурсан хүн бүрийн нэрийн дуулж бүтээлийг хичээлээр үздэг Исаак Ньютон, Чарльз Дарвин энэ сургуульд сурч байжээ. Кембрижийг төгссөн хүн бүрт бүх насаараа их сургуулийн коллежуудаар орох үнэмлэх олгодог.

Кембрижийн их сургууль 12-р зууны эхэнд (1209 онд) байгуулагдсан гэж түүхэнд бичигдсэн юм байна. Анх Оксфордын их сургуулийн судлаачид үзэл санааны хувьд хоорондоо зөрөлдөж нэг хэсэг судлаач нар их сургуулиа орхин гараад одоогийн Кембриж гэж нэрлэх хотын орчим очиж анхны суурийг тавьж Кембрижийн их сургууль бий болжээ. Тэр сургууль Кам(Cam) буюу Гранта(Grange) гол дээр тавьсан гүүр(bridge) гэх нэрээр нэрлэгдэж. Их сургуулиас гадна хотын Кембриж гэж нэрлэн, хотын тойрсон  орон нутаг буюу аймгийн Кембрижшээйр гэж нэрлэнэ. 

Кембрижийн их сургуулийг Английн хаан III-Хэйнри (Henry III) 1231 онд их сургууль  гэж албан ёсоор баталгаажуулж 1233 оны анхны төгсөлт хийж төгсөгчид Кристен зөвшөөрөгдсөн орон нутагт очиж багшилж болно гэсэн журам гаргаж ээ. Английн хоёрдох их сургууль үүссэн түүхтэй юм байна. Дундад зууны үеэс эхлэн Европын   судлаачид Кембрижийн их сургуульд ирж суралцах, судалгаа хийх мөн хичээл заах боломж тэдэнд олгосон байна.

Кембрижийн их сургууль олон коллежоос бүрдэх зохион байгуулалттай байдаг. Коллежид оюутнууд болон академик бүрэлдэхүүн нь хамрагдана. Наяад он хүртэл  оюутнууд нь коллеж дотор оо байрладаг, тэндээ хоол оо иддэг,  ганцаарчилсан сургалт тусламжийг академик буюу багш, судлаач нараасаа коллеж дээрээ авдаг. Их сургууль  эрдэм шинжилгээний ажил болон сургалт  лекц, семинар аа явуулдаг. Жишээлбэл  математикч мэргэжлээр сурахад Сидны коллежоос 6, Триныти коллежоос 4, Кингс коллежоос 5 ... гэх мэт тооны оюутнууд хамтдаа лекц, семинартаа суралцах байдлаар  коллежууд нь бүтэц зохион байгуулалттай байна. Одоогоор Кембрижийн их сургууль 31 коллежтой 100 гаруй академийн тэнхимтэй. Эрт үеэс эхлэн өнөөг хүртэл эрдэм шинжилгээний суурь судалгааг хамгийн урьтал болгож анхаар ч ажиллана.

Питерхаус (Peterhouse) 1284 онд байгуулагдсан Кембрижийн их сургуулийн хамгийн анхны коллеж. 14-15 -р зуунд  олон коллеж нэмж байгуулсан юм байна.

Bridge of Sighs

1511 онд их хандиваар Сайнт Жонсоны коллеж (St John's Collage) их сургуулийн бүрэлдэхүүнд орж ирсэн бөгөөд Нобелийн олон сайхан шагналтныг төрүүлсэн. Энэ коллежийн барилгуудыг хооронд холбосон (Bridge of Sighs) гэх гүүрийг Кам гол дээгүүр алдартай архитектурч Хэйнри Хатчинсон (Henry Hutchinson) 1831 онд барьжээ.  

1596 онд Сэйдний Сосикс коллеж (Sidney Sussex Collage) баригдаж их сургуулийн бүрэлдэхүүнд орж иржээ.

Кингс коллежийн сүм (King's College Chapel) 

Кингс коллежийг (King's College) 1441 онд Английн VI дугаар Хэйнри хаан анх үүсгэсэн байна. Их сургуулийн хэсэг болох Кингс коллежийн сүм (King's College Chapel) нь Британийн хоор дуугаараа эртний уламжлалтай газрын нэг. Тухайн барилгыг 1446-1515 онуудад Английн хаад үе шаттайгаар амжилттай бариулсан бөгөөд Английн перпендикуляр гоотик (Perpendicular Gothic) архитектор -аар үлгэр жишээ болох нэгэн барилга юм байна.

Тринети коллеж нь 17-р зууны үед байгуулагджээ. Кембрижийн их сургууль болон хотын төрх байдлыг миний буулгасан зургийн энэ альбом оос үзэж болно. 

Пүнт нэртэй завь

PUNT- хавтгай суурьтай, гүн биш жижиг гол дээр явах зориулалтын завь, анх эргийн хажууг тулж түлхэж явахаар зохиогдож, өнөөдөр ч жуулчид сууж Кам голоор явж коллежуудыг үзэх дуртай завь хэвээр байна.

Английн эртний хоёрдох их сургууль Кембрижийн үүсэж хөгжсөн түүхийг бага ч гэсэн хэлж өгөхийг хичээлээ.