Британи орноор

Би ВВС радио 4 -ийн Сайнт Панкрайс Төгөлдөр хуур (ST Pancras Pianos) нэртэй сонирхолтой нэвтрүүлэг сонслоо. Энэ нь Лондонгийн Сайнт Панкрайс нэртэй галт тэрэг болон метроны олон уулзварын өртөө буудалд байрлуулсан төгөлдөр хуур дээр сайн дураар саатаж зогсоод төгөлдөр хуур тоглосон хүмүүсийн түүх болон хөгжимийн тухай чөлөөт ярилцлага бүхий нэвтрүүлэг байв. Олон нийтийн хөдөлгөөн ихтэй энэ газар хөгжим хүмүүст яаж нөлөөлж буйг судалж үзсэн байна. Жил бүр ойролцоогоор 45 сая хүн тус өртөөгөөр дамжин өнгөрдөг бөгөөд тэд Английн хойд зүг эсвэл Кент рүү мөн Парис, Брюссель рүү гээд олон газарлуу аялдаг. Санаандгүй гэнэт ирж тоглох хүн, тогтмол ирэх хүн энэ өртөөний гудамны ер бусын төгөлдөр хуураар хөгжимийн олон төрөл хэв маягийг төгөлдөр хуураар өөр өөр төвшинд тоглодог. Энэ хүмүүс нь ямар итгэл үнэмшилтэй байх, арьс өнгө, яс үндэсний ялгаагүй, аль нэг ангийн давхаргаас хамааралгүйгээр хөгжимийн нийтлэг нэг хэлтэй болохыг Сайнт Панкрайсын төгөлдөр хуур тоглогчид жил ирэх тусам батлан

Хүний амьдралын үе шатыг ерөнхийгөөр тоймлон харахад хүн бага, залуу насаа сурч, боловсроход зориулж, идэр насандаа амьдрал ахуйгаа зохиож үр хүүхдээ өсгөж бойжуулах, сурсан мэдсэн ээ хөдөлмөрлөж бүтээх үйлсэд зориулах бөгөөд ахимаг насандаа эрүүл саруул байх нь гэр бүл үр хүүхдэдээ тустайгаас гадна хүний идэвхтэй амьдрал үргэлжилсээр д уртай зүйлс ээ хийх бүрэн боломж нээлттэй байдаг. Миний ажигласнаар Англичуудын нэлээдгүй нь жар дөхөөд ирэхдээ амьдрахад санхүүгийн баталгаатай (байгууллагын тэтгэвэр, хувийн тэтгэвэртэй) болсон хэсэг эсвэл эрүүл мэндийн шалтгаанаар ч урьдчилаад тэтгэвэрт гарсан хүмүүс нэлээдгүй байна аа. Өнөөдрийн байдлаар Англид хүйсний ялгаагүй тэтгэврийн нас 67 бөгөөд тэтгэвэр нь нийгмийн даатгалын тэтгэвэр, байгууллагын тэтгэвэр, хувийн тэтгэвэр гэх хэсгүүдээс бүрдэж болох юм байна. Ажил хөдөлмөр эрхэлэх үедээ, байгууллагын тэтгэвэр болон хувийн тэтгэврийн санд хувь нийлүүлснээр нийгмийн даатгалын тэтгэврийн наснаас өмнө тэтгэвэрт гарах боломж бүрдсэн байж бо

Би 15 жилийн өмнө Эйдэн нэртэй сонирхолтой төслийг очиж үзсэн юм. Саяхан ВВС гийн өглөөний мэдээгээр Морканбэй гэх Ланкшэйрийн жижиг хотод Эйдэн(Eden) төсөл  хэрэгжиж эхлэх юм гэж засаг захиргааны болон, их сургуулийн хүмүүс ярилцлага өгч байхыг үзээд, дээр очиж үзсэн зургаа гаргаж ирээд  үзэв, Эйдэн төслийн вэб хуудсыг уншиж ямар их өгөөжтэй ажил болсныг дэлгэрүүлэн мэдэж монголчууддаа санаа авах нэгэн сэдэв болох бол уу гэж бодсон. Энэ төслийн талаар дэлгэрүүлж  дараах вэб хуудаснаас нь үзэх боломжтой.    Эйдэн төслийн талаар товчхон өгүүлбэл ийм түүхтэй.   1995 он гэхэд энэ газраас шаазангийн түүхий эд шавар олборлох ажлын нөөц барагдсанаар эдийн засгийн хувьд өгөөжгүй болж байжээ. Яг энэ үед Английн баруун өмнөд нутагт орших Хэйлингин нэртэй цэцэрлэгт хүрээлэн дэлхийн ховор олон ургамлын цуглуулга бүхий ботаник гаарднын хүрээгээ тэлж ургамлын устаж үгүй болохоос өмнө хамгаалж хадгалах Эйдэн (Eden) төслийн санааг гаргаж багтаамж том талбайтай газар хэрэгтэй үетэй давх

Найзуудтайгаа Блэтчлэй (Bletchley) Парк гэх нэртэй Английн нэгэн түүхийн сонирхолтой музейг тайлбартай, үзүүлбэртэй хэдэн жилийн өмнө үзэж бүтэн өдрийг тэнд өнгөрөөсөн өө зургуудаа үзэж байгаад санаж энэ блог тоо бичихээр шийдэв. Байрлал нь Оксфорд, Кембриж хоёр хотыг холбох төмөр замын дунд хойшоо босоо тэнхлэгээр Шотланд руу явах зам дээр урагш Лондонтой төмөр замаар холбох газар жижигхэн хотод энэ парк байлаа. Дэлхийн хоёрдугаар дайны үед Германы арми Энигма (Enigma) машиныг ашиглаж шифрлэж нууцалсан мэдээгээ дамжуулж цацдаг байж. Тэр шифрлэж шахсан кодыг задлах Бомбе(Bombe) гэх код тайлах анхны машиныг энд бүтээжээ. Үзэж яваад математикч Алин Түйрэнгийн ажиллаж байсан өрөөнд орсон сайхан сэтгэгдэл төрсөн дөө. Түйрэнгийн машиныг дуулаагүй Математик болон Айти-гийн оюутан байхгүй биз ээ. Блэтчлэй Парк -ад Польш, Францын математикчид үнэтэй хувь нэмэр оруулсан гэж тайлбарлаж байв. Энд ажиллаж байсан хүмүүсийн хэн нь ч би энд ажиллаж байсан гэж хэлдэггүй байжээ, шийдвэрлэж байг