Их Британий U3A байгууллага

Хүний амьдралын үе шатыг ерөнхийгөөр тоймлон харахад хүн бага, залуу насаа сурч, боловсроход зориулж, идэр насандаа амьдрал ахуйгаа зохиож үр хүүхдээ өсгөж бойжуулах, сурсан мэдсэн ээ хөдөлмөрлөж бүтээх үйлсэд зориулах бөгөөд ахимаг насандаа эрүүл саруул байх нь гэр бүл үр хүүхдэдээ тустайгаас гадна хүний идэвхтэй амьдрал үргэлжилсээр дуртай зүйлс ээ хийх бүрэн боломж нээлттэй байдаг. Миний ажигласнаар Англичуудын нэлээдгүй нь жар дөхөөд ирэхдээ амьдрахад санхүүгийн баталгаатай (байгууллагын тэтгэвэр, хувийн тэтгэвэртэй) болсон хэсэг эсвэл эрүүл мэндийн шалтгаанаар ч урьдчилаад тэтгэвэрт гарсан хүмүүс нэлээдгүй байна аа. Өнөөдрийн байдлаар Англид хүйсний ялгаагүй тэтгэврийн нас 67 бөгөөд тэтгэвэр нь нийгмийн даатгалын тэтгэвэр, байгууллагын тэтгэвэр, хувийн тэтгэвэр гэх хэсгүүдээс бүрдэж болох юм байна. Ажил хөдөлмөр эрхэлэх үедээ, байгууллагын тэтгэвэр болон хувийн тэтгэврийн санд хувь нийлүүлснээр нийгмийн даатгалын тэтгэврийн наснаас өмнө тэтгэвэрт гарах боломж бүрдсэн байж болно.

Монголд дунд сургуулийн багын найзууд минь, их сургуулийн нэг ангийнхан маань, хамт ажиллаж байсан олон сайхан найз нөхөд хамт олон маань бүгд л энэ насруу орж яваа тул тэдэнтэйгээ, залуустайгаа санаа оноогоо хуваалцах юмсан гэж бодлоо.

Миний бичих сэдэв бол ахимаг насныхан болон тавиас дээш насныхан голчлон хамрагдах Английн U3A (University of the Third Age) гэж нэрлэгдэх хөдөлгөөний тухай юм. Францын загвар дээр үндэслэж  38 жилийн өмнө Их Британийн U3A (Гурав дахь үеийн сургууль) хөдөлгөөнд хэсэг бүлэг хүмүүс хамтарч, өөрт сонирхолтой сэдвээр суралцах, аялах, сургалт, семинар, дугуйлангууд ажиллуулахаар хамтран ажиллаж, үйл ажиллагаандаа хамтран оролцож байхаар олон нийтийн хөдөлгөөн бий болгохыг зорьжээ.

Хөдөлгөөн анхнаасаа удирдамждаа гишүүдийнхээ сонгосон өргөн хүрээтэй сэдэв, үйл ажиллагаануудыг багтааж, бие даан суралцах сонирхолтой бүлгүүдээр дамжуулан насан туршдаа суралцах зарчмыг баримталдаг.

'Гурав дахь үе' нь таны амьдралын нэгэн мөчийн цаг хугацааг тодорхойлсноор (таны настай холбоотой байх албагүй) өөртөө зориулан суралцах боломжийг олгодог.  Энд насны доод хязгаар гэж тогтоохгүй ч бүрэн орон тооны ажилтай эсвэл бага насны хүүхдүүдээ өсгөж хүмүүжүүлэгчид хамрагдах боломжгүй байдаг.

Үүсгэн байгуулагчид нь  U3A -гын гишүүд нь нэг нэгнээсээ суралцах хамт олон бүрдүүлж, хамт олонтойгоо хамтран ажиллах арга замыг сонгосон байдаг.  U3A хөдөлгөөн өөрөө өөрийгөө санхүүжүүлэх бөгөөд гишүүд мэргэжлээр цаашид ажиллахын тулд бус, мэдлэг сонирхол оо гүнзгийрүүлэх сэтгэл ханамжтай амьдрахын тулд сур ч байдаг.  Багш болон суралцагчдын хооронд ямар ч ялгаа үгүй. Хэрэв хүсвэл багш нь сурагч болж сурагч нь багш болох боломжтой.

1981 оноос хөдөлгөөн эхэлсэн бол, 1990 он гэхэд гишүүдийн тоо хурдтайгаар нэмэгдэж хоёр долоо хоног тутамд U3A -д шинэ бүлэг нээгдэж байжээ.  U3A нь Шотланд, Уэльс, Умард Ирландад нээгдэж 2008 он гэхэд гишүүнчлэл жил бүр 11 хувиар өсөж нийт гишүүд хоёр зуун тавин мянга хүрсэн байна.

2016 оны сүүлээр U3A хөдөлгөөн 1000 гад хүрч, олсон амжилтаа чуулганаар тэмдэглэж хөдөлгөөнийг үүсгэн байгуулагчдын нэг болох Эрик Мидвинтер чуулганд оролцож ээ.

Өнөөдрийн Их Британийн  U3A хөдөлгөөн орон нутгийн 1039 байгуулгатай 425,000 гишүүнтэй бөгөөд өдөр бүр өргөжин тэлж байна.

Хөдөлгөөнд хамрагдаж буй сэдэв:

Шинжлэх ухаан, олон салбар хамрагддаг, (биологи, геологи, археологи, компьютерын салбар …)

Гадаад хэл суралцах, гүнзгийрүүлэх,практикт хэрэглэх, Латин, сонгодог грек г.м эртний хэлд суралцах,

Бүжиг, Латин болон нийтийн бүжиг, ардын бүжиг,

Хөгжим, хөнгөн хөгжим, сонгодог хөгжим, опера,

Цэцэрлэгжүүлэх, мод, ургамал хамгаалах, тарих, цэцэрлэгт хүрээлэнгээр аялах, байгаль орчны төслүүдэд хамрагдах,

Гэрэл зураг, чадвараа сайжруулах, боловсруулах, сэдвээр сургалт явуулах,

Түүх, ургийн түүх ээ судлах, дэлхийн түүх, Английн түүх, хэлэлцүүлэг, илтгэл тавих,

Урлаг, дуурь,балет, драмын жүжиг явж үзэх, уран уншлага, өөрсдөө тоглож үзүүлэх,

Спорт, ширээний теннис, падментон, дугуйн аялал өөр өөр төвшинд хуваагдана,

Тоглох, брийдж, мажоон, математик паазлууд,

Эрүүл мэнд, ёог, оюун ухааны дасгалууд, пилаты

Явган аялал, уулын өндрөөс хамаарч 5 өөр төвшинд хуваагдана, аялагчдын чадвараас хамаар ч төвшин өөрөөр зохион байгуулна.

Дарс амтлах, дарсны тухай мэдлэгээ нэмэгдүүлэх, хоол хүнсэнд тохируулан хэрэглэх арга, үйлдвэрлэх аж ахуйгаар аялах, гм. олон сонирхолтой сэдвүүд хамрагдана.

Энэ хөдөлгөөнд хамрагдахын тулд гишүүн болж бүртгүүлнэ, гишүүний татварт (одоогоор 9 паунд) жил бүр төлөх бөгөөд U3A хөдөлгөөний “Third Age Matters” сэтгүүлийг жилд 5 дугаарыг хүлээж авахаас гадна орон нутгаас  улирал бүр гарах сэтгүүлээс мөн бүх мэдээллээ авах боломжтой. Ингээд хүн бүр өөрийн сонирхсон төрөл бүрийн бүлэгт бүртгүүлж олон арга хэмжээнд хамрагдана. Бүлэг бүр өөрийн гэсэн баримтлах дүрэмтэй байдаг. Жишээ нь миний хамрагдсан зарим бүлгүүд лекц семинард өрөө, заал түрээслэж оролцсон гишүүн бүр цагт 1-1.50 паунд, гадны спекер ирвэл оролцсон хүн нэг паунд бүлгийн зохион байгуулагчид хураалгана,кофе, цайны төлбөр дор бүрнэ хийнэ. Уулын аяллын бүлэг бүр өөрсдийн хандивын хайрцагтай, аялал бүрийн өмнө өөрсдийн аюулгүй аялах баталгааг өгч гарын үсэг зурна, нэг хоёр паундын хандив өгч болно, цугласан хандивыг уулын аврах байгууллагад хандивладаг.

Удирдлага, бүлэг бүр сонирхогчийн  сайн дурын үндсэн дээр зохион байгуулагдаж ажиллана. Жил бүр 9 сард нээлттэй өдөрлөг хийж хуучин гишүүдээ бүртгэх, шинэ гишүүдэд танилцуулах арга хэмжээ зохиож каунты буюу манайхаар аймгийн дарга ирж оролцдог.  Бичлэгийг дуустал уншсан танд баярлалаа, сонирхсон асуултанд мэдэх хэмжээгээрээ хариулна.